Diş Eti İltihabı
Ağız ve diş sağlığı, yalnızca estetik bir gülüşe sahip olmakla sınırlı değildir; genel sağlığımızın en önemli parçalarından biridir. Sağlıklı dişler, rahat bir şekilde yemek yememizi, konuşmamızı ve kendimizi özgüvenle ifade etmemizi sağlarken, sağlıklı diş etleri ise bu sürecin görünmeyen ama en kritik destekçisidir. Çünkü dişleri koruyan, sabit tutan ve çene kemiğine bağlayan asıl yapı diş etleridir. Dolayısıyla, dişler ne kadar güçlü ve bakımlı olursa olsun, eğer diş etleri sağlıklı değilse ağız sağlığı tam anlamıyla korunmuş sayılmaz.
Toplumda oldukça sık rastlanan diş eti iltihabı (gingivitis), genellikle başlangıçta hafif belirtilerle kendini gösterdiği için pek önemsenmez. Oysa bu durum zamanında fark edilip tedavi edilmezse, daha ileri safhalara geçerek periodontitis gibi ciddi diş eti hastalıklarına dönüşebilir. Bunun sonucunda yalnızca diş etlerinde değil, dişlerde de geri dönüşü zor hasarlar meydana gelebilir; hatta diş kayıpları bile söz konusu olabilir.
Diş eti iltihabı sadece ağızda yaşanan bir sorun değildir. Yapılan araştırmalar, diş eti sağlığının kalp-damar hastalıklarından diyabete kadar birçok sistemik hastalıkla bağlantılı olabileceğini ortaya koymuştur. Yani ağız ve diş sağlığını ihmal etmek, yalnızca dişlerimizi değil, tüm bedenimizi olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle diş eti iltihabını erken dönemde fark etmek, belirtilerini bilmek ve gerekli önlemleri almak büyük önem taşır.
Diş Eti İltihabı Nedir?
Diş eti iltihabı, tıptaki adıyla gingivitis, diş etlerinde bakteri birikimi sonucu ortaya çıkan yaygın bir rahatsızlıktır. Çoğunlukla diş etlerinde kızarıklık, şişlik, hassasiyet ve fırçalama sırasında kolayca kanama gibi belirtilerle kendini gösterir. En temel nedeni ise düzenli olarak temizlenmeyen diş yüzeylerinde oluşan bakteri plağıdır.
Hastalığın erken evresinde sorun yalnızca diş etleriyle sınırlıdır ve belirtiler hafif seyreder. Ancak bu dönemde gerekli önlemler alınmazsa durum ilerleyerek periodontitis adı verilen daha ciddi bir diş eti hastalığına dönüşebilir. Periodontitis, yalnızca diş etlerini değil, aynı zamanda dişleri tutan kemik dokusunu da etkileyerek kalıcı hasara ve hatta diş kaybına yol açabilir.
Diş Eti İltihabının Nedenleri
Diş eti iltihabının ortaya çıkmasında birçok farklı etken rol oynar. Kimi zaman günlük alışkanlıklarımız, kimi zaman da vücudumuzdaki doğal değişiklikler bu soruna zemin hazırlayabilir. Gelin, diş eti iltihabının başlıca nedenlerine biraz daha yakından bakalım:
Yetersiz Ağız Hijyeni
En sık görülen sebep, dişlerin düzenli ve doğru şekilde temizlenmemesidir. Fırçalanmayan diş yüzeylerinde bakteri plağı birikir ve zamanla sertleşerek diş taşına (tartar) dönüşür. Bu sert tabaka diş etlerini tahriş ederek iltihaplanmaya yol açar. Aslında basit gibi görünen bu ihmal, uzun vadede ciddi diş eti problemlerine ve hatta diş kayıplarına kadar ilerleyebilir.
Sigara Kullanımı
Sigaranın diş etleri üzerindeki etkisi düşündüğümüzden çok daha büyüktür. Sigara, diş etlerinin kan dolaşımını bozar ve bağışıklık sistemini zayıflatır. Böylece iltihaplarla savaşmak zorlaşır. Ayrıca sigara içenlerde diş eti hastalıkları çoğu zaman daha hızlı ilerler ve tedaviye yanıt vermek de daha güç hale gelir.
Hormonal Değişiklikler
Hamilelik, ergenlik, adet dönemi veya menopoz gibi dönemlerde vücutta yaşanan hormonal değişimler, diş etlerini daha hassas ve iltihaplara açık hale getirir. Özellikle hamilelik sırasında yaşanan “gebelik gingiviti” oldukça yaygındır. Bu dönemlerde ağız hijyenine daha fazla özen göstermek büyük önem taşır.
Bağışıklık Sistemi Hastalıkları
Diyabet, HIV ya da benzeri kronik rahatsızlıklar, vücudun savunma mekanizmasını zayıflatır. Bağışıklık sistemi zayıflayınca ağız içindeki bakterilerle mücadele etmek zorlaşır ve diş eti iltihabı daha kolay gelişir.
Yanlış ve Yetersiz Beslenme
Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller eksik olduğunda diş etleri de bundan etkilenir. Özellikle C vitamini eksikliği, diş etlerinin güçsüzleşmesine ve iltihaba daha yatkın hale gelmesine neden olur. Ağız sağlığı için dengeli beslenmek, tıpkı genel sağlığımızda olduğu gibi çok önemlidir.
İlaç Kullanımı
Bazı ilaçların yan etkileri diş etlerini doğrudan etkileyebilir. Örneğin antidepresanlar, tansiyon ilaçları veya bağışıklık baskılayıcı ilaçlar ağız kuruluğuna yol açabilir. Ağızda yeterince tükürük olmadığında bakteriler daha rahat çoğalır. Ayrıca bazı ilaçlar doğrudan diş etlerinde şişmeye neden olabilir.
Diş Taşları
Diş taşları, diş eti iltihabının hem sebebi hem de sürekli tetikleyicisidir. Zamanında temizlenmeyen plaklar sertleşerek diş taşına dönüşür ve bu sert yapılar diş etlerini sürekli tahriş eder. Bu da iltihabın kronikleşmesine neden olur.
Diş Eti İltihabının Belirtileri
Diş eti iltihabını erken fark etmek, ilerlemesini engellemek açısından oldukça önemlidir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
-
Diş fırçalarken veya yemek yerken diş etlerinden kan gelmesi
-
Diş etlerinde şişlik ve kızarıklık
-
Ağız kokusu
-
Diş etlerinde hassasiyet ve ağrı
-
Dişlerin çevresinde sürekli plak veya diş taşı birikmesi
-
İleri evrede dişlerin sallanması
Bu belirtilerden biri bile varsa vakit kaybetmeden bir diş hekimine başvurmak gerekir.
Diş Eti İltihabı Nasıl Geçer
Diş eti iltihabı tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır, ancak tedavi süreci hastalığın evresine ve kişinin ağız bakım alışkanlıklarına göre değişiklik gösterir. Erken dönemde düzenli ve doğru ağız bakımı, yani dişlerin günde en az iki kez fırçalanması, diş ipiyle araların temizlenmesi ve antiseptik gargaralarla ağız çalkalanması genellikle yeterlidir.
Ancak plakların diş taşına dönüşmesi durumunda, sadece fırçalama işe yaramaz ve diş hekimi tarafından profesyonel diş taşı temizliği yapılması gerekir. Bazı vakalarda hekimin önerisiyle antibakteriyel gargaralar veya antibiyotik tedavisi de uygulanabilir. Tedavinin başarılı olması için sigaranın bırakılması, dengeli ve vitamin açısından zengin bir beslenme planı benimsenmesi, bol su tüketilmesi ve stresten uzak durulması da oldukça önemlidir.
